Friday, 8 May 2020

UKI AZUMI (RAMADHAN)

Uki i’Ramadhan ki uki ozitiili vh'elemi ukalele (ikalenda) Imusulumi. L’o ki uki azumi ni imuslumi ku n’e la eke-agbo e ga la elemi oli aa mwu azumi.
Ishinegba o guase eye elemi Al-kur’ani: Vhevhe ni vha she yayi, A she keke azumi na vhe abi a kpo li keke o n’agbo n’e kpalo vhe, vha ke moli inofe. Q2:183.
quran
Photo by abdulmeilk majed on Pexels.com
A kha me uki ogbo l’uki i’Ramadhan o r’aa gbase. A kha ke gue me uki ogbo owese, uki i’Ramadhan o fo. Ogbele uye ali itiili (29) kokua ogbele uye ali igbe (30) l’a mwue vh'elemi uki i’Ramadhan.
Elemi uki i’Ramadha, vh'ele iyose izemi (Laylatul Qadr) l’Ishinegba o ro r’al-kur’ani kpiale gi Anebi Muhammad (SAW).
Ishinegba o guase eye vh'elemi Al-kur’ani: Uki i’Ramadhan ki uki n’a la r’al-kur’ani kpiale, o ke ki irodekase n’agbo ali etseke n’o kala n’o laa r’irodekase n’agbo ali ufadegbea (iteteva imwagie ali olemi). Onye vhe n’o da ke me oni uki, o mwu azumi shi o. Onoosoku-egbe kokua oni o ye okhiali, o lolo mwuno vh'ele ewese. Olokhome l’Ishinegba o nono na vhe, akhi omwunu l’o nono na vhe; vha ke mwuno eni ele gba ali khi vha ke r’Ishinegba fu obode n'o ro r’ode kase vhe, ali khi vha ke kpemi. Q2:185
Uki i’Ramadhan, uki azumi l’o kia. Elemi oni uki ona amusulumi o vha laa le emenaale, o vha laa da ame, o vha laa chi mama okpotso te ele uzogbe aa rami ele iyose. Amusulumi o vha laa chi mama ikakpuli imwe, o vha laa nu ogbo kholi, o vha laa ka, o vha laa mwe imwemi n’e vha chi eso. Udu oli ku l’o laa ro n'Ishinegba.
Azumi ogbo o dobe aa fuechea (ria) o kha kieli eni imwe ena;
  1. o kha le emenaale neni ovo o j’eke
  2. o kha nu ugue oli gue
  3. okpotso o kha me olia-uki oli
  4. okpotso n’o aa me o kha via
A me agbo n’azumi o vha kila omema (adarura) na. Eni agbo ena ki;
  1. Okioji kokua okpisha
  2. onoosokuegbe
  3. okpotso n’o aa me (n'o aa sami)
  4. okpotso n’o r’omo shi egbe
  5. oni o ye okhie
  6. okpotso n’o la ishito (okpotso n'o me olia-uki oli)
  7. ivhie
  8. ogbo n’egbe (ukpakomi) o vha gba na
Eni e vha dobe mwu azumi e kemi emenaale n’eneemwue. Ama e kha dobe mwu azumi, oyo l’o somi ne.
Uki i’Ramadhan o kha fo – n’a kha she da me uki ogbo – a khe r’idi al-fitr ro gele. Idi eva l’a mwue vhi adini al-islam;
  1. Eid al-fitr (Isala n’okeke)
  2. Eid al-adha (Isala n’o fu)
Isinegba nyie azumi eye vho, u gbe etse kua n’eye. Ishinegba r’onagie na eye vhi oni agbo ona ali elemi. isee!

IKELIMA EGBO (NEW WORDS)

azumi – fasting
uki – moon, month
ishito – menstruation
olia-uki – menstrual flow
onoomwue – the poor, needy
onoosokuegbe – the sick
ukalele – calendar

No comments:

Post a Comment

Describing People

Ọ yaga - s/he is tall Ọ shẹ - s/he is short Ọ khua - s/he is big/fat Ọ gba - s/he is fat Ọ fu - s/he is big Ọ zegbe - he/she is fat Ọ nisẹ -...